Abel Maria Charles Perier

Abel Maria Charles Perier (ok. 1825-1881) urodził się w małej miejscowości pod Paryżem. Do Lwowa przyjechał w 1858 r., aby uczestniczyć w pracach przy wykonaniu dekoracji rzeźbiarskiej Domu Inwalidów Wojskowych jako asystent Cypriana Godebskiego. Szybko zaznaczył swoją indywidualność i rozpoczął pracę na własny rachunek. Po wyjeździe Godebskiego w 1863 r. postanowił pozostać we Lwowie, założył rodzinę i związał się z miastem do końca życia.

W pierwszym okresie Abel Maria Perier pracował razem z Godebskim w jego pracowni umiejscowionej w pobliżu powstającego Domu Inwalidów. Po wyjeździe przyjaciela zatrudnił się w firmie Leopolda Schimsera. Badacze przypisują mu kilka nagrobków na Cmentarzu Łyczakowskim sygnowanych nazwiskiem Schimser – na własną markę trzeba było we Lwowie zapracować. Co ciekawe, kiedy artysta zacznie podpisywać twory własnym nazwiskiem, będzie wymiennie używał swoich trzech imion.

W latach 60. XIX w. Perier był we Lwowie głównym przedstawicielem nurtu romantycznego w sztuce sepulkralnej. Jednym z ciekawszych przykładów jego prac jest wykonany ok. 1863 anioł, spoglądający w niebo, który przycupnął na ozdobionym kirem sarkofagu rodziny Geschopfów. Bliźniacza figura zdobi mogiłę Józefy Sierosławskiej, a z literatury wiemy, że podobne rzeźby artysty można było spotkać na nieistniejących już cmentarzach Gródeckim i Stryjskim. Do ważnych realizacji pierwszego lwowskiego etapu artysty należy także udział w wykonaniu rozbudowanego kompozycyjnie pomnika nagrobnego Karola Szajnochy (wspólnie z Parysem Filippi)*.

Kolejny etap twórczości Abla Periera rozpoczyna się w 1877 r., kiedy niemłody już artysta postanawia się uniezależnić i otwiera pracownię rzeźbiarsko-kamieniarską pod własnym nazwiskiem. Mieściła się ona przy ul. Piekarskiej 21. Pracownia miała patent (licencję) na wykonywanie nagrobków, jednak nie na prace dekoracyjne na fasadach budynków. Z tego okresu pochodzi (sygnowany) marmurowy pomnik Aleksandra Fredry w kościele w Rudkach (ok. 1877) z medalionem portretowym dramatopisarza, herbem i kompozycja alegoryczną. Niestety spuścizna artysty z tego okresu jest niewielka – już w 1881 r. Perier zmarł na gruźlicę.

Oprócz twórczości cmentarnej Perier zajmował się także rzeźbą sakralną. Najbardziej znana jest figura św. Piotra, stojąca przed wejściem do kościoła tegoż wezwania przy ul. Łyczakowskiej (obecnie cerkiew).

Po śmierci rzeźbiarza jego pracownię przejął wspólnik, pochodzący z Brukseli Antoni Julian Maricot (we Lwowie działający pod przybranym nazwiskiem Gorgolewski). On również był twórcą pomników nagrobnych (w tym jednego z sygnaturą – na grobie Ferdynanda Citrego de Freyselfeld (pole 16) oraz prawdopodobnie arcybiskupa ormiańskiego Grzegorza Romaszkana*. Dorastał jednak syn Periera, Henryk (w momencie śmierci ojca miał niespełna 18 lat), również utalentowany rzeźbiarz. To on miał wkrótce przejąć kierownictwo w ojcowskiej firmie. W warunkach ogromnej konkurencji w usługach kamieniarskich Henryk Perier podjął decyzję o przeniesieniu pracowni bliżej głównej bramy cmentarza – pod nr 87 na Piekarskiej (dzisiejszy 73), a w 1906 r. wykupił pomieszczenia dawnej firmy Leopolda Schimsera od wdowy po nim, Wiktorii Schimserowej, i unowocześnił zakład, tworząc w ten sposób potężną firmę z długoletnimi tradycjami, z którą nie mógł konkurować żaden inny zakład kamieniarski we Lwowie. To właśnie zakład Perierów postawił monumentalny krzyż na grobie Leopolda Schimsera i jego rodziny.

W odróżnieniu od Leopolda Schimsera, Henryk Perier chętnie brał do ręki młotek i dłuto. Pozostawił po sobie wiele ciekawych dzieł na Cmentarzu Łyczakowskim, do których należy zaliczyć przede wszystkim wzniesiony w 1886 r. sarkofag “Żelaznej Kompanii”* – dominujący, artystyczny element na prostej kwaterze powstańców listopadowych. Wzruszenie wywołuje nagrobek rodziny Barwiczów, wzniesiony po śmierci w epidemii “hiszpanki” córki poważanego w mieście inżyniera, dyrektora kolei i lwowskich tramwajów. Zmarła dziewczynka została sportretowana na nagrobku z książką w dłoni. Jego autorstwa jest także położony nieopodal potężny grobowiec namiestnika Galicji, Leona Pinińskiego*, zwieńczony figurą anioła. Z firmą Perierów współpracowało wielu utalentowanych twórców, dlatego dziś ciężko ustalić autorstwo większości pomników, które wyszły jej pracowni.

Po ojcu, zmarłym w 1928 r., firmę przejął Kazimierz Perier. Funkcjonowała do 1939 r., kiedy to, razem z zakładem Ludwika Tyrowicza została zawłaszczona przez władze sowieckie od razu po ich wkroczeniu do Lwowa. Kazimierz Perier mieszkał po wojnie w Krakowie, był jednym z kilku doświadczonych inżynierów, którzy po II wojnie światowej tworzyli zaplecze techniczne dla polskiego przemysłu kamieniarskiego.

* nagrobek odnowiony ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

źródła:
Бірюльов Ю., Львівска скульптура, Lwów 2015
Nicieja S., Ogród snu i pamięci, 2010
Świdnica – Kraków – Skała, czyli jak powojenna zmiana granic wpłynęła na losy szkolnictwa kamieniarskiego, “Nowy Kamieniarz” nr 59, III-IV 2012

INFORMACJA O TWOICH DANYCH

Prosimy o potwierdzenie zapoznania się z poniższymi informacjami poprzez kliknięcie przycisku „Rozumiem” lub przycisku ”x”.

Prosimy o potwierdzenie zapoznania się z poniższymi informacjami poprzez kliknięcie przycisku „rozumiem”.

Szanowni Państwo,
25 maja 2018 roku zaczęło obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO”, „ORODO”, „GDPR” lub „Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych”).

W celu dalszego świadczenia Państwu usług za pośrednictwem serwisu Fundacji Dziedzictwa Kulturowego, chcielibyśmy Państwa poinformować o przetwarzaniu danych oraz zasadach, na jakich będzie się to odbywało po dniu 25 maja 2018 roku.

Jakie dane przetwarzamy?
Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Państwa z serwisu Fundacji Dziedzictwa Kulturowego, w tym zapisywane w plikach cookies.

Kto jest Administratorem Państwa danych?
Administratorem bazy danych jest Fundacja Dziedzictwa Kulturowego, z siedzibą w Warszawie (02-703) przy ul. Bukowińskiej 22/203, wpisana do Rejestru Stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej pod numerem KRS 0000439624, dla której akta rejestrowe prowadzi Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, NIP 5213639823.

W jakim celu chcemy przetwarzać Państwa dane?
Dopasowujemy treści wyświetlane na naszych stronach do indywidualnych gustów i potrzeb oraz ciągle doskonalimy jakość oferowanych usług, korzystając z analiz Państwa danych.Przetwarzamy dane Użytkowników w celu analityki ruchu w serwisie, źródeł dotarcia, czasu spędzonego na stronie i tym podobnych aby móc stale poprawiać jakość serwisu. Przetwarzanie danych umożliwia nam zwiększenie bezpieczeństwa usług świadczonych za pośrednictwem Fundacji Dziedzictwa Kulturowego (np. wykrywamy osoby łamiące regulamin Serwisu, zagrażające innym Użytkownikom, boty). Przetwarzamy dane Użytkowników Fundacji Dziedzictwa Kulturowego w celu umożliwienia korzystania z serwisu (zgodnie z Regulaminem i Polityką Prywatności).

Jak długo będziemy przetwarzać Państwa dane?
Dane przetwarzamy od momentu udzielenia odpowiedniej zgody do momentu jej odwołania / żądania zaprzestania przetwarzania danych osobowych / żądania usunięcia przetwarzania danych osobowych przez ich właściciela. Dane zbierane w ramach profilowania przetwarzamy od momentu rozpoczęcia korzystania z serwisu Fundacji Dziedzictwa Kulturowego (wejścia na naszą stronę) do momentu wyrażenia sprzeciwu wobec profilowania.

Czy możemy przekazywać dane?
Fundacja Dziedzictwa Kulturowego przekazuje Państwa dane jedynie podmiotom przetwarzającym je na jego zlecenie i będącym jego podwykonawcami (np. firmom programistycznym) oraz na żądanie podmiotów uprawnionych do ich uzyskania na podstawie obowiązującego prawa (np. sądom). Państwa dane nie będą przekazywane poza Europejski Obszar Gospodarczy ani udostępniane organizacjom międzynarodowym, z wyjątkiem powierzenia przetwarzania, w niektórych przypadkach, naszym zaufanym partnerom wymienionym w Polityce Prywatności.

Do kogo można się zwrócić po dalsze informacje odnośnie przetwarzanych przez nas danych?
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących danych osobowych prosimy pisać do naszego Inspektora Danych Osobowych, iod@dziedzictwo.org , ul. Bukowińska 22/203, 02-703 Warszawa, Polska.

Jakie mają Państwo prawa w stosunku do swoich danych?
Posiadają Państwo prawo dostępu do treści swoich danych oraz prawo ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu, prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem. Zgoda może zostać cofnięta poprzez wysłanie wiadomości e-mail na adres naszego Inspektora Danych Osobowych (adres iod@dziedzictwo.org) z adresu, którego zgoda dotyczy. Mają Państwo również prawo wniesienia skargi do GIODO w wypadku uznania, iż przetwarzanie danych osobowych Pani/Pana dotyczących narusza przepisy ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r.
Dalsze informacje znajdą Państwo w Polityce Prywatności.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Państwa danych?
Fundacja Dziedzictwa Kulturowego przetwarza Państwa dane na podstawie prawnej zgodnej z obowiązującymi przepisami. Podstawą prawną przetwarzania danych w celu świadczenia usług dla Użytkowników Fundacji Dziedzictwa Kulturowego jest umowa (określona Regulaminem). Fundacja Dziedzictwa Kulturowego musi korzystać z danych Użytkowników w celu realizacji usług Serwisu Fundacji Dziedzictwa Kulturowego. Działania te obejmują również rozwój serwisu, lepsze dopasowanie wyświetlanych treści do indywidualnych preferencji Użytkowników, dokonywanie analiz w celu doskonalenia świadczonych usług oraz mechanizmów zapewniających bezpieczeństwo.
Podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego Fundacji Dziedzictwa Kulturowego jest tzw. uzasadniony interes administratora zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. F RODO.
Podstawą prawną przetwarzania danych w celach marketingowych podmiotów trzecich odbywa się na podstawie odrębnej dobrowolnej zgody.

Serwis wykorzystuje pliki cookies, czyli pliki tekstowe zapisywane na komputerze Użytkownika, identyfikujące go w sposób potrzebny do umożliwienia niektórych operacji. Ograniczenia stosowania plików cookies mogą wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronach internetowych Serwisu. Dowiedz się więcej w Polityce prywatności.