Jan i Leopold Schimser

W ślad za Antonem Schimserem do Lwowa w 1821 r. na krótko, a w 1826 r. na stałe przyjechał jego młodszy brat, Johann (1793-1856), również absolwent wiedeńskiej ASP. Podczas, gdy brat pracował we Lwowie, Johann próbował swoich sił w Kongresówce, Mołdawii, Rumunii i na Węgrzech. Dopiero w Galicji osiadł na stałe, ożenił się, zasymilował (spolszczył pisownię imienia na Jan) i pozostawił następców, którzy kontynuowali jego działalność.

Podobnie jak brat, Jan Schimser nie skupiał się jedynie na twórczości sepulkralnej. Wykonywał prace zdobnicze w pałacach lwowskiej i galicyjskiej arystokracji, m. in. w pałacach Biesiadeckich i Czartoryskich (naturalnej wielkości figura konia), Chołoniewskich i Strzemboszów, był także autorem płaskorzeźb, które miały zdobić lwowski ratusz, niestety przepadły w czasie pożaru. Zakład Narodowy im. Ossolińskich zatrudnił go do prac zdobniczych we wnętrzach i na fasadzie nowo powstałej siedziby we Lwowie. Pomagał także bratu w zleconych mu pracach. Mimo jego dużej aktywności udało się odnaleźć tylko jeden obiekt sygnowany nazwiskiem artysty – są to płaskorzeźby zdobiące kamienicę przy ul. Kniazia Romana 24.

Przez 30 lat swojej działalności we Lwowie pozostawił wiele pomników nagrobnych na Cmentarzu Łyczakowskim (w 20 przypadkach jego autorstwo nie budzi wątpliwości).

Najciekawszą z zachowanych prac Jana Schimsera jest grupa rzeźbiarska na nagrobku Mathiasa Bauera (pole 5). Bauer był zamożnym kupcem, który osiadł we Lwowie już za czasów zaboru austriackiego. Rozmiłowany w klasycyzmie, w tym stylu ozdobił swoją kamienicę (autorem dekoracji był wcześniej działający we Lwowie rzeźbiarz Hartmann Witwer). Nagrobek składa się aż z 6 wpisanych w trójkąt figur – kobiety i dzieci, najprawdopodobniej pogrążonej w żałobie rodziny zmarłego. W okresie klasycyzmu takie kompozycje nie były rzadkością, ze starych opisów Cmentarza Łyczakowskiego dowiadujemy się, że było ich więcej, jak np. pochówek wysoko urodzonej kobiety (niestety nieznanego nazwiska), który składał się z wielu postaci umieszczonych wokół czterometrowej wysokości piedestału z popiersiem zmarłej). Niestety jeszcze w I poł. XIX w. nagrobek ten został zniesiony, a figury, sprzedane ponownie, stoją osobno na nowszych grobach w różnych częściach cmentarza.

W twórczości Jana Schimsera, oprócz motywów antycznych i mitologicznych, pojawia się jasno wyrażona symbolika chrześcijańska. Dwa bliźniacze nagrobki – Strańskich* i Józefa Abgarowicza* – przestawiają realistyczną postać Chrystusa, upadającego pod krzyżem. Jednym z ciekawszych pomników jest znajdujący się na polu 5. nagrobek Michała Szoka z postacią jego patrona – Archanioła Michała, przedstawionego przez artystę w dynamicznym ujęciu podczas walki z Szatanem. Na innym nagrobku napotkamy płaczkę obejmująca krzyż i Matkę Boską depczącą węża czy personifikacje trzech cnót: Wiary, Nadziei i Miłości.
Artysta chętnie dzielił się swoją wiedzą, w ciągu życia przygotował do egzaminów czeladnickich na kamieniarza 25 uczniów.

Nagrobki z pracowni Schimsera można spotkać także w innych miejscach w Galicji – m. in. na cmentarzach w Rzeszowie (w tym dwa sygnowane), Tarnopolu, Kołomyi, Brodach, a także w Złoczowie, Gródku Jagiellońskim i Rudkach.

Jan Schimser zmarł we Lwowie w 1856 r., został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim. Pracownię przejął po nim syn Leopold, który, mimo ukończonych studiów artystycznych w Wiedniu, lepiej się czuł w roli managera. To dzięki zdolnościom jego i jego żony Wiktorii marka Schimser stała się wiodącą na rynku usług kamieniarskich we Lwowie II poł. XIX w. Oprócz pracowni na Łyczakowskiej otwarto drugą, przy Piekarskiej 97 (praktycznie pod samą bramą Cmentarza Łyczakowskiego). Zakład zatrudniał ośmiu artystów rzeźbiarzy i wielu rzemieślników, kamieniarzy. Z firmą współpracowali tacy artyści, jak Antoni Kurzawa, Abel Maria Perier czy Julian Markowski (prywatnie siostrzeniec Leopolda) Schimser zajmował się także sprowadzaniem kamienia do prac budowlanych i artystycznych – można było dostać u niego m. in. piaskowiec, granit, marmur, alabaster, labrador. Stała wystawa firmy znajdowała się… w hotelu George. Największym zamówieniem w historii firmy było prawdopodobnie sprowadzenie w 1902 r. z Włoch różowego granitu na pomnik Adama Mickiewicza we Lwowie oraz wykonanie wszystkich związanych z nim prac kamieniarskich. Mimo, iż zamówienie we włoskiej firmie wyszłoby taniej, komitet budowy pomnika pod naciskiem społecznym postanowił powierzyć prace miejscowej firmie. Pieczę nad jej wykonaniem sprawowała ówczesna właścicielka, Wiktoria Schimserowa. Leopold, który zmarł w 1888 r. nie doczekał tego wydarzenia.

Leopold Schimser dobrze rozumiał siłę reklamy. Na nagrobkach wykonanych przez jego firmę znajduje się dyskretny, ale dobrze widoczny napis “L. Schimser”. Popularność i renoma firmy były tak wielkie, że nagrobki z tą sygnaturą do dziś możemy odnaleźć na cmentarzach w Krakowie, Stanisławowie, Przemyślu, Złoczowie, Kałuszu czy Nadwórnej, a nawet w Zaleszczykach i Kamieńcu Podolskim.

Wiktoria Schimserowa, która po śmierci Leopolda przejęła stery w firmie, do końca utrzymywała wysoki poziom artystyczny prac dzięki współpracy z takimi artystami jak Michał Kowalczuk, Gabriel Krasuski, Piotr Kozakiewicz. Zmarła w 1908 r. Oboje z mężem są pochowani na Cmentarzu Łyczakowskim.

* nagrobek odnowiony ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

źródła:
Nicieja S., Ogród snu i pamięci, 2010
Pomnik Adama Mickiewicza we Lwowie, https://culture.pl/pl/artykul/pomnik-adama-mickiewicza-we-lwowie (dostęp 22.09.2020)
Бірюльов Ю., Львівска скульптура, Lwów 2015

INFORMACJA O TWOICH DANYCH

Prosimy o potwierdzenie zapoznania się z poniższymi informacjami poprzez kliknięcie przycisku „Rozumiem” lub przycisku ”x”.

Prosimy o potwierdzenie zapoznania się z poniższymi informacjami poprzez kliknięcie przycisku „rozumiem”.

Szanowni Państwo,
25 maja 2018 roku zaczęło obowiązywać Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane jako „RODO”, „ORODO”, „GDPR” lub „Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych”).

W celu dalszego świadczenia Państwu usług za pośrednictwem serwisu Fundacji Dziedzictwa Kulturowego, chcielibyśmy Państwa poinformować o przetwarzaniu danych oraz zasadach, na jakich będzie się to odbywało po dniu 25 maja 2018 roku.

Jakie dane przetwarzamy?
Chodzi o dane osobowe, które są zbierane w ramach korzystania przez Państwa z serwisu Fundacji Dziedzictwa Kulturowego, w tym zapisywane w plikach cookies.

Kto jest Administratorem Państwa danych?
Administratorem bazy danych jest Fundacja Dziedzictwa Kulturowego, z siedzibą w Warszawie (02-703) przy ul. Bukowińskiej 22/203, wpisana do Rejestru Stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej pod numerem KRS 0000439624, dla której akta rejestrowe prowadzi Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, NIP 5213639823.

W jakim celu chcemy przetwarzać Państwa dane?
Dopasowujemy treści wyświetlane na naszych stronach do indywidualnych gustów i potrzeb oraz ciągle doskonalimy jakość oferowanych usług, korzystając z analiz Państwa danych.Przetwarzamy dane Użytkowników w celu analityki ruchu w serwisie, źródeł dotarcia, czasu spędzonego na stronie i tym podobnych aby móc stale poprawiać jakość serwisu. Przetwarzanie danych umożliwia nam zwiększenie bezpieczeństwa usług świadczonych za pośrednictwem Fundacji Dziedzictwa Kulturowego (np. wykrywamy osoby łamiące regulamin Serwisu, zagrażające innym Użytkownikom, boty). Przetwarzamy dane Użytkowników Fundacji Dziedzictwa Kulturowego w celu umożliwienia korzystania z serwisu (zgodnie z Regulaminem i Polityką Prywatności).

Jak długo będziemy przetwarzać Państwa dane?
Dane przetwarzamy od momentu udzielenia odpowiedniej zgody do momentu jej odwołania / żądania zaprzestania przetwarzania danych osobowych / żądania usunięcia przetwarzania danych osobowych przez ich właściciela. Dane zbierane w ramach profilowania przetwarzamy od momentu rozpoczęcia korzystania z serwisu Fundacji Dziedzictwa Kulturowego (wejścia na naszą stronę) do momentu wyrażenia sprzeciwu wobec profilowania.

Czy możemy przekazywać dane?
Fundacja Dziedzictwa Kulturowego przekazuje Państwa dane jedynie podmiotom przetwarzającym je na jego zlecenie i będącym jego podwykonawcami (np. firmom programistycznym) oraz na żądanie podmiotów uprawnionych do ich uzyskania na podstawie obowiązującego prawa (np. sądom). Państwa dane nie będą przekazywane poza Europejski Obszar Gospodarczy ani udostępniane organizacjom międzynarodowym, z wyjątkiem powierzenia przetwarzania, w niektórych przypadkach, naszym zaufanym partnerom wymienionym w Polityce Prywatności.

Do kogo można się zwrócić po dalsze informacje odnośnie przetwarzanych przez nas danych?
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących danych osobowych prosimy pisać do naszego Inspektora Danych Osobowych, iod@dziedzictwo.org , ul. Bukowińska 22/203, 02-703 Warszawa, Polska.

Jakie mają Państwo prawa w stosunku do swoich danych?
Posiadają Państwo prawo dostępu do treści swoich danych oraz prawo ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu, prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem. Zgoda może zostać cofnięta poprzez wysłanie wiadomości e-mail na adres naszego Inspektora Danych Osobowych (adres iod@dziedzictwo.org) z adresu, którego zgoda dotyczy. Mają Państwo również prawo wniesienia skargi do GIODO w wypadku uznania, iż przetwarzanie danych osobowych Pani/Pana dotyczących narusza przepisy ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych z dnia 27 kwietnia 2016 r.
Dalsze informacje znajdą Państwo w Polityce Prywatności.

Jakie są podstawy prawne przetwarzania Państwa danych?
Fundacja Dziedzictwa Kulturowego przetwarza Państwa dane na podstawie prawnej zgodnej z obowiązującymi przepisami. Podstawą prawną przetwarzania danych w celu świadczenia usług dla Użytkowników Fundacji Dziedzictwa Kulturowego jest umowa (określona Regulaminem). Fundacja Dziedzictwa Kulturowego musi korzystać z danych Użytkowników w celu realizacji usług Serwisu Fundacji Dziedzictwa Kulturowego. Działania te obejmują również rozwój serwisu, lepsze dopasowanie wyświetlanych treści do indywidualnych preferencji Użytkowników, dokonywanie analiz w celu doskonalenia świadczonych usług oraz mechanizmów zapewniających bezpieczeństwo.
Podstawą prawną dla pomiarów statystycznych i marketingu własnego Fundacji Dziedzictwa Kulturowego jest tzw. uzasadniony interes administratora zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. F RODO.
Podstawą prawną przetwarzania danych w celach marketingowych podmiotów trzecich odbywa się na podstawie odrębnej dobrowolnej zgody.

Serwis wykorzystuje pliki cookies, czyli pliki tekstowe zapisywane na komputerze Użytkownika, identyfikujące go w sposób potrzebny do umożliwienia niektórych operacji. Ograniczenia stosowania plików cookies mogą wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronach internetowych Serwisu. Dowiedz się więcej w Polityce prywatności.