Stanisław Kazimierz Ostrowski (1879-1947), zaliczany do najwybitniejszych rzeźbiarzy polskich przełomu XIX i XX w. przez krótki czas mieszkał we Lwowie i pozostawił swój ślad w tym mieście.
Artysta urodził się w Warszawie, w rodzinie rzeźbiarza Kazimierza Ostrowskiego. Rodzina była spowinowacona z Bełzami – żona poety Władysława Bełzy, Maria Ostrowska była siostrą Kazimierza.
Artysta miał lwowskie korzenie. Ze Lwowa pochodził jego dziadek, Józef Ostrowski, jubiler, tu urodził się jego ojciec – Kazimierz Ostrowski, rzeźbiarz, przyjaciel Edmunda Jaskólskiego. To właśnie do dziadka trafił jako dziecko po śmierci ojca (jego młodszego brata, Kazimierza Mariana, urodzonego już po śmierci ojca, adoptowali Bełzowie). Ukończył we Lwowie Szkołę Przemysłu Artystycznego.
Następnie kształcił się w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Naukę ukończył w 1900 r., wrócił do Warszawy, ożenił się. Za kilka lat będzie kontynuował studia we Włoszech, mieszkał w Paryżu i znowu w Warszawie, zyska sławę, która przekroczy granice Polski. Zanim jednak się to ziściło, artysta osiadł jeszcze na kilka lat we Lwowie (1902-5), praktykował w pracowni Piotra Harasimowicza, później otworzył własną firmę w hotelu Europejskim, w końcu przy ul. 3 Maja (bankowo-finansowe centrum Lwowa). Wykonywał przede wszystkim popiersia i medaliony, wykładał także w prywatnej szkole artystycznej. Jego nowatorskie stylowo prace wywarły wpływ na całe pokolenie młodych lwowskich rzeźbiarzy.
W twórczości artysty widać wyraźnie wpływy nowego wówczas prądu w sztuce – secesji. W 1904 Stanisław Ostrowski otrzymał pierwszą nagrodę w konkursie na projekt nowej fontanny Matki Boskiej na Wałach Hetmańskich we Lwowie. Ostatecznie jednak uznano, że projekt jest zbyt „dekadencki” i nie został on zrealizowany.
Zrealizowano za to jedyny pomnik na Cmentarzu Łyczakowskim, na grobie wybitnego historyka literatury polskiej, Piotra Chmielowskiego*, który przyjechał do Lwowa na zaproszenie Uniwersytetu Lwowskiego i tu zmarł. Co ciekawe, secesyjne dzieło zostało okrzyknięte sensacją artystyczną roku, w rzeźbie dopatrywano się wpływów Augusta Rodina.
Pomnik przedstawia postument z czerwonego kamienia, który w dramatycznej pozie obejmuje płaczka-żałobnica, dla kontrastu wykonana z białego piaskowca. Nie zachowały się do dziś drobne elementy pomnika, takie jak brązowy medalion z podobizną zmarłego czy pochodnia w ręku żałobnicy.
Do najważniejszych realizacji artysty z późniejszego okresu należy Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie, Pomnik Władysława Jagiełły przed pawilonem polskim na Wystawie Światowej w Nowym Jorku (dziś w Central Parku).
Jego autorstwa była moneta z podobizną Józefa Piłsudskiego, będąca w obiegu w latach 30. Dwa wykonane przez niego nagrobki można odnaleźć także na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Artysta ostatnie lata życia spędził w Nowym Jorku, tam też zmarł.
* nagrobek odnowiony ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
źródła:
Бірюльов Ю., Львівска скульптура, Lwów 2015
Łoza K, Nie tylko Władysław, – Kurier Galicyjski nr 5 (225) za 17-30 marca 2015
https://kuriergalicyjski.com/historia/postacie/90-b/3969-belzowie (dostęp 5.10.2020)
Kazimierz Stanisław Ostrowski, – Culture.pl https://culture.pl/pl/tworca/stanislaw-kazimierz-ostrowski (dostęp 5.10.2020)
